Azərbaycanın müasir hərb tarixinin önəmli səhifələrindən biri – 1991-ci il aprel ayının 30-u. Həmin gün Göygöl rayonunun (keçmiş Xanlar) Çaykənd kəndinin erməni işğalçılarından azad edilməsi ilə başa çatmış uğurlu əməliyyat – “Halqa” əməliyyatı başlayıb. May ayının 4-də tamamlanan əməliyyatda o zaman Azərbaycan Xüsusi Təyinatlı Milis Dəstəsinin (XTMD-OMON) qüvvələri ermənilərin baza rayonlarına qarşı yeridilmişdi. Əməliyyatda Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı mərhum Riad Əhmədovun rəhbərlik etdiyi o vaxtkı Milli Təhlükəsizlik Nazirliyinin (MTN) xüsusi təyinatlı dəstəsi, əməliyyat işçilərindən qrup, eyni zamanda, Gəncə şəhərində yerləşən hərbi qüvvələr də iştirak ediblər.

O zamankı Moskva rəhbərliyinin də razılıq verdiyi Çaykənd əməliyyatı antiterror məqsədli, yəni sözügedən ərazidə yerləşən erməni separatçılarının təmizlənməsi niyyəti ilə keçirilirdi. Pasport rejiminin yoxlanılması xarakterli əməliyyatda qeyri-qanuni yollarla Azərbaycana gələrək Çaykənddə məskunlaşmış terrorçular, axtarışda olan cinayətkarlar tərksilah edilmiş, zərərsizləşdirilmişdi. Qeyd edək ki, əməliyyatın keçirildiyi zaman Çaykənddə silahlı cinayətkarlarla yanaşı, dinc erməni əhali də yaşayırdı.

Aprel ayının 28-dən ölkə rəhbərliyi Gəncə şəhərində toplanmışdı. Milli təhlükəsilik naziri Vaqif Hüseynov, daxili işlər naziri Məhəmməd Əsədov və Azərbaycan Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin ikinci katibi Viktor Polyaniçko müşavirədə iştirak edirdilər. Hacıkənddə yerləşən “Ulduzcuq” düşərgəsində əməliyyatla bağlı qərargah yaradılmışdı. Hər üç rəhbər müşavirədən sonra düşərgədə əməliyyata hazırlığa bilavasitə nəzarəti həyata keçirib. O vaxt Gəncədə yerləşən desant polkundan da çoxsaylı hərbçilər düşərgədə yerləşdirilib. Sonra hərbçilər Çaykənd əməliyyatında iştirakla bağlı məlumatlandırılıblar. Lazımi təlimatlandırma başa çatdıqdan sonra əməliyyata start verilib. Öncə hərbçilər piyadaların döyüş maşını ilə irəliləyiblər. Ardınca isə vertolyotlarla MTN və polis əməkdaşları Çaykəndə daxil olublar. Pasport rejiminin yoxlanılması əməliyyatı Ermənistandan və dünyanın bir çox yerlərindən Dağlıq Qarabağ ərazisinə gəlmiş terrorçuların aşkarlanması və kəndin onlardan təmizlənməsindən ibarət idi.

May ayının 3-də Çaykənd əməliyyatı başa çatdı. Azərbaycan tərəfindən əməliyyata böyük canlı qüvvə və texnika cəlb olunmamışdı.

Erməni cinayətkarların girovuna çevrilmiş insanların ərazini könüllü tərk etmələrinə şərait yaradılmışdı və onların təhlükəsizlikləri tam təmin olunmuşdu. Çaykənd, ümumiyyətlə, ermənilərdən tam azad olunmuşdu. Əməliyyatın nəticəsi olaraq axtarışda olan, qeyri-qanuni yollarla Azərbaycana gəlmiş və dövlətimizə qarşı döyüşmüş 13 erməni cinayətkar Çaykənddə həbs olunmuşdu.

Çaykənd əməliyyatı Qarabağ münaqişəsinin açıq, hərbi mərhələsinin başlanğıcı oldu.